Postępująca w ostatnich latach w zawrotnym tempie digitalizacja nie ominęła również branży kolejowej. Radykalne innowacje, coraz lepsze wersje oprogramowania inżynierskiego oraz przełomowe technologie sprawiają, że na horyzoncie pojawiła się realna wizja szybszej, tańszej, bezpieczniejszej i jeszcze bardziej wydajnej kolei.
W dzisiejszym artykule skupimy się na głównych wyzwaniach i trendach procesu cyfryzacji kolei. Czy jesteśmy właśnie świadkami kolejnego etapu rewolucji branży kolejowej, tym razem cyfrowego?
Co napędza cyfryzację branży kolejowej?
Pasażerowie wciąż bardzo chętnie wybierają pociąg jako środek przemieszczania się – w minionych 5 latach średnia kilometrów na pasażera wzrosła o 10 proc. (dane dla Europy). Warto również wspomnieć, że coraz więcej podróżujących, na głównych trasach międzynarodowych, wybiera podróż pociągiem zamiast podróży lotniczej. Skąd taki trend?
Możemy wymienić kilka głównych przyczyn. Pierwszą z nich jest globalny wzrost liczby ludności oraz postępująca urbanizacja. Eksperci szacują, iż taka tendencja utrzyma się przez najbliższe 30 lat. Granice miast są systematycznie poszerzane, a coraz więcej osób wybiera mieszkanie na przedmieściach dużych aglomeracji. To z kolei rodzi pilną potrzebę szybkiego przemieszczania się z jednej dzielnicy do drugiej, np. do pracy czy szkoły. Idealnym środkiem komunikacji jest w takim przypadku chociażby szybka kolej miejska.
Ktoś mógłby powiedzieć, że przecież możemy wygodnie podróżować samochodem. Teoretycznie tak, ale w praktyce ten środek lokomocji wiąże się z koniecznością np. stania w ?korkach? (strata czasu i nerwów). Nie zapominajmy też o kwestiach klimatycznych związanych m.in. z Europejskim Zielonym Ładem i konieczności znaczącego ograniczenia emisji dwutlenku węgla. Decyzje i działania Wspólnoty Europejskiej w tej materii sprawiają, że przed koleją rysuje się w najbliższych latach świetlana przyszłość.
Główne wyzwania branży kolejowej w erze cyfrowej
Wzrost popytu na usługi kolejowe rodzi jednocześnie pewne wyzwania dla całej branży. Warto tutaj wspomnieć przede wszystkim o kwestiach infrastrukturalnych. Niezależnie od wielkości popytu na usługi wszyscy zarządcy starają się zapewnić jak największą przepustowość oraz niezawodność linii kolejowych. Coraz większa liczba osób korzystających z kolei sprawi, że w najbliższych latach kwestie te zyskają jeszcze bardziej na znaczeniu.
Nie chodzi jednak wyłącznie o to, aby oddawać do użytku nowe tory czy zwiększać liczbę pociągów i wagonów. Kluczem do sukcesu branży wydaje się maksymalizacja wykorzystania działających już zasobów. Do tego zaś konieczna jest ciągła modernizacja infrastruktury kolejowej, ale także skorzystanie z odpowiedniego oprogramowania do zarządzania wspomnianą infrastrukturą. Takim sprawdzonym i zaufanym rozwiązaniem jest np. system Bentley, którego firma Infraberg jest Platynowym Partnerem.
Jednym z oprogramowań oferowanych przez system Bentley jest OpenRail. Program ten umożliwia elastyczne projektowanie infrastruktury kolejowej w zgodzie z normami branży i wymaganiami projektu. Pozwala na opracowanie pionowej i poziomej geometrii toru, tworzenie modeli 3D do analizy i wizualizacji, a także sporządzanie różnego rodzaju niezbędnych raportów.
Innowacyjna technologia – w postaci np. systemu do zarządzania infrastrukturą – to jedna strona przysłowiowego medalu. Aby digitalizacja kolei przebiegała w tempie pędzącego pociągu TGV potrzebujemy też ekspertów, którzy tę technologię będą wykorzystywać na co dzień i tworzyć kolejne innowacje. Co więcej, cyfrowa kolej potrzebuje również młodych talentów, którzy w przyszłości będą stanowić o sile całej branży.
Korzyści z digitalizacji kolei
Na koniec warto wspomnieć o najważniejszych plusach wynikających z cyfryzacji branży kolejowej. Po pierwsze – dodatkowa pojemność. Rosnące zainteresowanie transportem kolejowym doprowadziło wiele systemów do granic możliwości. Wprowadzenie innowacyjnego oprogramowania do zarządzania infrastrukturą kolejową może zwiększyć przepustowość wielu linii sieciowych nawet o 20 procent, bez konieczności budowania dodatkowych torów.
Kolejny plus to wprowadzenie do oferty tańszych i bardziej wydajnych usług. Na skutek postępującej cyfryzacji całej branży operatorzy sieci skorzystają na znacznie wydajniejszej eksploatacji i konserwacji infrastruktury. Zmniejszą się też koszty sprzętu – eksperci szacują, iż potencjalnie nawet 90 procent skrzynek sygnałowych można zastąpić zaledwie kilkoma centrami sterowania.
Zatem konsekwencją niższych kosztów będzie prawdopodobnie obniżenie opłat za dostęp do torów, na czym skorzystają operatorzy pociągów. Wprowadzenie cyfrowego sterowania pociągami i zarządzania ruchem zwiększy dostępność, niezawodność i punktualność całego systemu kolejowego. Co również nie jest bez znaczenia, jeśli mowa o wyborze środka komunikacji przez podróżujących.
Podsumowując, liczba szans zdecydowanie przewyższa liczbę wyzwań. Połączenie wiedzy i dostępności ekspertów z innowacyjną technologią powinno zapewnić kolei świetlaną przyszłość w najbliższych latach.